Stellingen

Het Natuurnetwerk Nederland (NNN) is het Nederlands netwerk van bestaande en nieuw aan te leggen natuurgebieden. Het netwerk moet natuurgebieden beter verbinden met elkaar en met het omringende agrarisch gebied. In het kader van bezuinigingen is een aantal jaar geleden flink in de plannen voor het NNN geschrapt. Inmiddels is de taskforce NNN gestart om de doelen in 2027 daadwerkelijk te gaan halen. Graag zien wij focus en realisatiekracht voor het halen van deze doelstellingen.

Het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) is een beleidsprogramma onder de Nationale Omgevingsvisie met het Ministerie van LNV, I&W en BZK als opdrachtgevers. Het Rijk neemt in (de gebiedsprogramma’s van) het NPLG de gebiedsgerichte opgaven en maatregelen op voor natuur, stikstof, landbouw, water, bodem en klimaat. In het NPLG zijn de EU-verplichtingen leidend: Vogel- en Habitatrichtlijn, Kaderrichtlijn Water (KRW) en (onder meer) de Europese Klimaatwet voor broeikasgassen. In het coalitieakkoord is het hoofddoel van het NPLG vastgelegd; het toekomstbestendig ontwikkelen van het landelijk gebied. De middelen die beschikbaar worden gesteld zijn specifiek bedoeld om invulling te geven aan de nationaal wettelijk verplichte doelstellingen op het gebied van stikstof, klimaat en water. In het kader van het NPLG zal er per provincie een plan worden gemaakt: het Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG)

De Staat van Instandhouding is een maat voor de duurzaamheid van een populatie. De staat van instandhouding wordt beoordeel aan de hand van de aspecten verspreiding, populatie, leefgebied en toekomstperspectief.  Wanneer de staat van instandhouding niet gunstig is, is voorzichtigheid geoden en zou dus volgens ons geen afschot moeten worden toegestaan.

In het verleden had de Rijksoverheid beleid om waardevolle landschappen te beschermen tegen de oprukkende stad. Het Rijk heeft dit beleid losgelaten waardoor de provincies nu voor het landschap verantwoordelijk zijn. De provincie Zuid-Holland heeft een grote opgave t.a.v. nieuwe woningen, bedrijventerreinen en duurzame energie heeft ruimte nodig. Er zal door de provincie zorgvuldig gekeken moeten worden waar die ruimte gevonden kan worden en daarbij de meest kwetsbare en waardevolle landschappen spaart en kijkt waar een goede inpassing mogelijk is.

De provincie Zuid-Holland wil in 2050 100% circulair zijn. In een circulaire samenleving worden alle grondstoffen steeds opnieuw (her)gebruikt op basis van een gesloten kringloop. De provincie Zuid-Holland heeft al op beperkte schaal beleid en heeft geëxperimenteerd met beperkte vormen van duurzame aanbesteding (N210 en de N470).

Onder het motto ‘Elke dag beter. Zuid-Holland’ zorgt de provincie (samen met partners) voor een beter bereikbaar, veilig en duurzaam Zuid-Holland, voor inwoners en reizigers. Het beleid voor een beter bereikbaar Zuid-Holland maakt deel uit van het provinciale Omgevingsbeleid.

De helft van de ruimte op straat in de stad wordt ingenomen door auto’s. Door in te zetten op aantrekkelijke wandel- en fietsroutes in combinatie met groen en blauwe verbindingen en goed openbaar vervoer wordt vervoer per auto in de stad minder noodzakelijk en kan ruimte gewonden worden voor vergroening, Ook kunnen daarmee kansen worden benut voor biodiversiteit, klimaatadaptatie, gezonde lucht en minder herrie.

De provincie is verantwoordelijk voor het aanbesteden van het regionaal streekvervoer. Met de aanbesteding kan de provincies vergaande eisen stellen over o.a. de kwaliteit, bereikbaarheid en het totale netwerk voor het openbaar vervoer.

Rotterdam The Hague Airport (RTHA) moet bij het ministerie van Infrastructuur en Milieu een aanvraag doen voor een nieuw luchthavenbesluit. In het luchthavenbesluit (LHB) wordt vastgelegd waar een luchthaven ligt, hoe lang en breed de landingsbaan is en welk luchtverkeer gebruik maakt van de luchthaven. In een luchthavenbesluit staan ook de regels en grenswaarden waar de luchthaven zich aan moet houden. Voor de aanvraag van het luchthavenbesluit laat RTHA een milieueffectrapport opstellen. Het milieueffectrapport beschrijft de effecten van het luchthavenbesluit op het milieu en eventuele maatregelen ter compensatie. Daar is eerst een Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) voor nodig waarin staat beschreven wat er in het milieueffectrapport wordt opgenomen en onderzocht. Medio 2023 zal de NRD ter inzage worden gelegd met daarbij de gelegenheid tot het doen van een zienswijze.

Door de productie en het gebruik van mest in de landbouwgebieden worden door de uitspoeling en uitstoot van stoffen als stikstof oxiden, fosfaat en ammoniak ook de milieu condities in nabij gelegen natuurgebieden negatief beïnvloed. Dat pakt slecht uit voor de natuur. Ook het kunstmatig lage waterpeil dat nodig is voor de intensieve landbouw, is ongunstig voor natuur en zorgt voor bodemdaling. Om de milieu condities in kwetsbare natuur- en weidevogelgebieden te verbeteren is het belangrijk dat intensieve landbouw rond deze gebieden geweerd wordt.

De provincie kan met het subsidie instrument gericht inzetten op de verdere verduurzaming van de landbouw. Op deze manier worden subsidiestromen van de gangbare landbouw afgebouwd en ingezet voor duurzame natuurinclusieve landbouw.

In de veenweidegebieden wordt het waterpeil kunstmatig verlaagt vanwege de meldveehouderij. Een zompige bodem bemoeilijkt namelijk deze agrarische bedrijvigheid.  Door dit lage waterpeil komt het veen echter in contact met zuurstof waardoor dit oxideert (verbrandt). Daardoor wordt een hoop CO2 uitgestoten en daalt de bodem. Door een hoger (natuurlijker) waterpeil als uitgangspunt te nemen kan dit proces geremd of gestopt worden en ontstaan kansen voor natuur en/of natuurinclusieve landbouw (verdienmodel).

Natuur is onmisbaar voor mensen en mensen zijn onmisbaar voor natuur zeker in een drukke provincie als Zuid-Holland. Vele vrijwilligers zetten zich dagelijks in om te helpen bij het beheer van natuur en landschap, kennis over natuur te delen, de ontwikkeling van natuur te monitoren, kinderen in contact te brengen met natuur, natuur te beschermen etc. Om deze waardevolle activiteiten te kunnen faciliteren en ondersteunen is het belangrijk dat organisaties hierbij met hulp van de provincie een toekomstvaste financiële basis hebben.

Omgevingswaarden zijn bedoeld om een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit te bereiken en in stand te houden. Omgevingswaarden kunnen worden opgenomen in een Omgevingsvisie. Deze visie gaat in op de samenhang tussen ruimte, water, milieu, natuur, landschap, verkeer en vervoer, infrastructuur en cultureel erfgoed. De Wereldgezondheidorganisatie (WHO) heeft waarden benoemd waarnaar gestreefd zou moeten worden om gezondheidsschade als gevolg van luchtvervuiling tegen te gaan. De kwaliteit van lucht en overlast van geluid zijn twee grote zorgen voor de inwoners binnen de provincie Zuid-Holland.

Zuid-Holland is een dichtbevolkte provincie en ruimte voor natuur en recreatie is er schaars. Gezien de woningbouwopgave in de provincie zal het aantal inwoners nog verder toe gaan nemen. Om de schaarste aan natuur- en recreatiegebieden niet nog verder op te laten lopen en te voorkomen dat de recreatiedruk in de bestaande groengebieden te groot wordt is het van belang dat het oppervlak aan natuur- en recreatiegebieden ‘meegroeit’ met de toename van het inwoneraantal.

Zuid-Holland is de provincie met het meeste oppervlaktewater van Nederland. Maar het is ook de economische motor en dichtbevolkte provincie van Nederland. De kwaliteit van het oppervlaktewater heeft hier bijzonder onder te lijden.

Het lozen van (potentieel) zeer zorgwekkende stoffen de niet of nauwelijks afbreekbaar zijn, chemische bestrijdingsmiddelen (in de landbouw, in andere sectoren en door burgers), microplastics en andere milieuvreemde deeltjes, PFAS stoffen, medicijnresten, antibiotica uit landbouw, hormoon verstorende stoffen, drugs, industriële lozing – vergund of illegaal, lozingen vanuit industriële afvalwaterzuiveringsinstallaties (IAZI) en rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI), lozing door burgers op het riool (zoals verfresten, chemicaliën, schoonmaakmiddelen en medicijnen) zorgen voor een enorme chemische belasting van het oppervlaktewater. Het overheidsbeleid om dit terug te dringen is nog lag niet op orde. Ook zijn er met grote regelmaat ernstige calamiteiten. Vergunningverlening, toezicht en handhaving zijn een belangrijke provinciale inzet om hierin verbetering te krijgen.

De controle op de waterkwaliteit is erg versnippert. De waterschappen, gemeenten, provincie en omgevingsdiensten werken slecht samen. Ook voor de handhaving voor de waterkwaliteit geldt hetzelfde.

Om veilig te kunnen recreëren in de natuur- en recreatiegebieden en om te voorkomen dat de natuur wordt aangetast door ongepast gedrag van bezoekers of illegale activiteiten zoals het dumpen van afval, is toezicht en handhaving van groot belang.

Aan boeren die in hun bedrijfsvoering rekening houden met natuurwaarden (zoals weide- en akkervogels) worden subsidies verstrekt als beloning voor de inpassingen die zij hiervoor leveren. Lange tijd heeft dit (op lokale successen na) in zijn algemeenheid tot weinig resultaat geleid: de weidevogels bleven achteruit gaan. Om ervoor te zorgen dat dit geld effectiever wordt ingezet en de boeren die echt hun best doen ook eerlijk te beloond worden, zouden deze subsidies volgens ons beter gekoppeld moeten worden aan werkelijk behaalde resultaten.

Een bestrijdingsmiddel bevat werkende (chemische) stoffen die giftig zijn voor het ongedierte, schimmel of onkruid. Vaak is het middel ook gevaarlijk voor andere (huis)dieren, planten en mensen. Toegestane bestrijdingsmiddelen zijn getest op veiligheid, effectiviteit en milieubelasting. Maar toegestaan betekent nog niet: milieuvriendelijk. Sommige stoffen zijn bij verkeerd gebruik schadelijk voor het grondwater, de bodem of (nuttige) insecten. Door het subsidie instrument te gebruiken kan het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen snel teruggedrongen worden.

Het gaat niet goed met de weidevogels en hun aantallen zijn de afgelopen decennia hard achteruit gegaan. In gebieden waar het beheer en de inrichting gericht worden op de eisen die weidevogels aan hun leefgebied stellen, worden echter succes geboekt en kan de achteruitgang worden gestopt.

Om de biodiversiteitsdoelstellingen te halen binnen de provincie Zuid-Holland zal er meer gebruik gemaakt moeten worden van het bouwde gebied en particulier terrein. De provincie kan een positieve bijdrage leveren aan de invulling hiervan waar ook de bewustwording van de burger een belangrijk onderdeel van is.